Tο Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης κυκλοφόρησαν τον Παγκόσμιο Άτλαντα Ξηρασίας, ο οποίος αποκαλύπτει τις τρέχουσες συνθήκες και τους κινδύνους
Τα δεδομένα αυτά παρέχουν στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής πληροφορίες που τους ενθαρρύνουν να αναλάβουν δράση και να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην ξηρασία, καθώς η κλιματική αλλαγή και η μη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και της γης συνεχίζουν να αυξάνουν τους κινδύνους ξηρασίας.
Τι είναι ο Παγκόσμιος Άτλας Ξηρασίας;
Ο Παγκόσμιος Άτλαντας Ξηρασίας, που εγκαινιάστηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD) κατά τη διάρκεια της COP16 στο Ριάντ, αναδεικνύει την αυξανόμενη παγκόσμια απειλή της ξηρασίας.
Ο Άτλας επιδιώκει να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τους άμεσους τρόπους με τους οποίους η ξηρασία επηρεάζει διάφορα συστήματα. Ο Άτλαντας δεν προορίζεται να είναι ολοκληρωμένος, αλλά αντίθετα, στοχεύει να δώσει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής πληροφορίες για τα σχέδια διαχείρισης της ξηρασίας και προσαρμογής και να αναζητήσουν περαιτέρω πληροφορίες όπου χρειάζεται.
Παρέχει επίσης μελέτες περιπτώσεων από τρέχουσες περιπτώσεις πρόσφατων γεγονότων για να δείξει παραδείγματα διαχείρισης κινδύνου και προσαρμογής. Ο Άτλαντας ελπίζει να λειτουργήσει ως ένα κάλεσμα για δράση ώστε να εμπνεύσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να στραφούν προς μια πιο προληπτική και προοπτική διαχείριση του κινδύνου ξηρασίας.
Ξηρασία: Μία παγκόσμια απειλή
Η ξηρασία αποτελεί παγκόσμια απειλή. Χωρίς δράση και διεθνή συνεργασία, οι επιπτώσεις της θα συνεχίσουν να διαπερνούν τις οικονομίες, τα χρηματοπιστωτικά συστήματα, τους πληθυσμούς και τα οικοσυστήματα, αφήνοντας μακροχρόνιες συνέπειες.
Ο Άτλας χρησιμοποιεί δεδομένα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος για να δείξει τις συνεχείς επιπτώσεις της ξηρασίας στα φυσικά και ανθρώπινα συστήματα. Είναι μια οπτική πηγή που ελπίζει να μεταφέρει διαισθητικά και άμεσα όλες τις διαστάσεις της ξηρασίας.
Ποιος πλήττεται περισσότερο από την ξηρασία;
Η ξηρασία επηρεάζει τόσο τις αγροτικές περιοχές όσο και τις αστικές περιοχές, όπου η έλλειψη νερού λόγω μειωμένης παροχής υδροηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερη ποιότητα νερού, κινδύνους για την υγεία και διακοπές ρεύματος.
Οι ξηρασίες επηρεάζουν τους ανθρώπους και τις οικονομίες τόσο με άμεσους όσο και με έμμεσους τρόπους. Άμεσα, οι ξηρασίες προκαλούν άμεση επιβάρυνση για τους ανθρώπους που βασίζονται στις τοπικές πηγές νερού για πόση, υδροηλεκτρική ενέργεια και ποτάμια μεταφορά.
Οι ξηρασίες μπορούν επίσης να επηρεάσουν έμμεσα τις κοινότητες και τις οικονομίες. Θα μπορούσαν να μειώσουν τις υπηρεσίες των οικοσυστημάτων ή να αυξήσουν τις τιμές και τη μεταβλητότητα των γεωργικών προϊόντων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι ευάλωτες κοινότητες, ιδίως σε περιοχές με χαμηλό εισόδημα, υποφέρουν περισσότερο, αντιμετωπίζοντας αυξημένη επισιτιστική ανασφάλεια, ανισότητες μεταξύ των φύλων και απώλεια μέσων διαβίωσης. Για παράδειγμα, οι μικροκαλλιεργητές, οι οποίοι εξαρτώνται από τη βροχογενή γεωργία, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στις ξηρασίες, παλεύοντας με την περιορισμένη πρόσβαση σε νερό και σπόρους ανθεκτικούς στην ξηρασία. Πολλές αστικές περιοχές, όπου ζει σχεδόν το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι ευάλωτες στις επιπτώσεις της ξηρασίας, οδηγώντας σε κρίσεις υγείας και επιδεινώνοντας την περιβαλλοντική υποβάθμιση.
Το κόστος της κρίσης του νερού
Ο Άτλας δείχνει επίσης το δυσανάλογο κόστος της κρίσης του νερού. Η μη βιώσιμη χρήση του νερού, η ρύπανση και η κακή διακυβέρνηση έχουν ωθήσει πάνω από 1,5 δισεκατομμύριο ανθρώπους πέρα από τα όρια ασφαλούς χρήσης του νερού.
Οι πλουσιότεροι καταναλωτές προωθούν τη ζήτηση για αγαθά έντασης νερού, επιδεινώνοντας την πίεση του νερού σε περιοχές που είναι επιρρεπείς στην ξηρασία. Η γεωργία, η οποία χρησιμοποιεί το 70% του παγκόσμιου γλυκού νερού, επηρεάζεται ιδιαίτερα από τη λειψυδρία, μειώνοντας τις αποδόσεις των καλλιεργειών και τις ελλείψεις τροφίμων.
Μετριασμός της μελλοντικής ασφάλειας των υδάτων
Ο Άτλας προειδοποιεί για συχνότερες και σοβαρότερες ξηρασίες, ιδίως αν η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχιστεί ανεξέλεγκτα. Καθώς οι καλλιέργειες αποτυγχάνουν και τα οικοσυστήματα υποβαθμίζονται, οι ξηρασίες επηρεάζουν επίσης το διεθνές εμπόριο, κυρίως μέσω του «εικονικού εμπορίου νερού», όπου το νερό που χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγαθών ανταλλάσσεται διεθνώς. Αυτό ενισχύει τον αντίκτυπο των ξηρασιών πολύ πέρα από τις πληγείσες περιοχές.
Το κλειδί για τη διαχείριση αυτής της κρίσης είναι η οικοδόμηση ανθεκτικότητας μέσω μετασχηματιστικών δράσεων: βελτίωση της πρόβλεψης της ξηρασίας, ενίσχυση των συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και προώθηση της διεθνούς συνεργασίας.
Οι λύσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις τοπικές συνθήκες και ανάγκες, ενσωματώνοντας παράλληλα ευρύτερες παγκόσμιες στρατηγικές. Με την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της ξηρασίας, όπως η μη βιώσιμη χρήση του νερού και η κλιματική αλλαγή, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να δημιουργήσουν πιο αποτελεσματικές, μακροπρόθεσμες λύσεις για τον μετριασμό των κινδύνων ξηρασίας και την εξασφάλιση της ασφάλειας του νερού για όλους.
Source: Open Access Goverment