Προληπτικές επεμβάσεις πυροπροστασίας σε σπίτια που βρίσκονται πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων και η κυβέρνηση προσπαθεί να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να δώσει τις λεπτομέρειες για το ποιες είναι οι ευθύνες των πολιτών ώστε να συμμορφωθούν με το πλαίσιο του νόμου και σύμφωνα με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη, αυτό που προέχει το φετινό καλοκαίρι είναι το καθάρισμα της καύσιμης ύλης και τα κλαδέματα.
Ειδικότερα μέχρι τις 21 Ιουνίου οι ιδιοκτήτες ακινήτων με κτίσμα που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων θα πρέπει να προσλάβουν ειδικό επιστήμονα για να εκπονήσει την Τεχνική Έκθεση και το Έντυπο Αξιολόγησης της Επικινδυνότητας, με μία επιβάρυνση που υπολογίζεται περίπου στα 500 ευρώ. Δεν υπάρχει υποχρέωση για τεχνική έκθεση για σπίτια που βρίσκονται σε απόσταση 300 μέτρων από πάρκα και άλση, όπως αρχικά είχε προβλεφθεί.Στη συνέχεια πρέπει να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση για την τήρησή τους.
Αντίστοιχη δήλωση έχουν υποχρέωση να κάνουν οι πολίτες έως τα τέλη του μήνα, δηλαδή στις 30 Ιουνίου δίχως να χρειάζεται η πρόσληψη ειδικού για τον καθαρισμό οικοπέδων (χωρίς εντός κτίσματος). Η δήλωση αυτή γίνεται στην πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας και αφορά αστικά ακίνητα με την διαδικασία καθαρισμού να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα, αραίωση της θαμνώδους βλάστησης και μεταφορά υπολειμμάτων καθαρισμού.
Ο γ.γ Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιος Μπακογιάννης μιλώντας στο ΕΡΤNews, και στην εκπομπή «ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ» και στους δημοσιογράφους Κώστα Παπαχλιμίντζο και Χριστίνα Βίδου υπογράμμισε: «Το 2025 και το 2026 έχουμε μέτρα παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας για κτίρια που χαρακτηρίζονται υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας, ενώ το 2026 για κτίρια που χαρακτηρίζονται χαμηλής και μέσης. Ποιες είναι αυτές οι παρεμβάσεις το 2025 και το 2026; Άμα κάνεις μία ριζική ανακαίνιση στο ακίνητο σου και ο προϋπολογισμός ξεπερνάει το 15% ή είναι πάνω από 20.000, πρέπει να βάλεις κάποια υλικά τα οποία είναι πυράντοχα».
Ωστόσο, όπως σημείωσε ο κ. Μπακογιάννης υπάρχουν κάποιες κατηγορίες για τις οποίες καθορίζεται η επικινδυνότητα των ακινήτων, των γηπέδων, των οικοπέδων, ανάλογα με το πού βρίσκεσαι. Αυτές οι κατηγορίες έχουν να κάνουν με κάποια χαρακτηριστικά, όπως είναι τα μορφολογικά, οι κλιματολογικές συνθήκες, η κλίση που έχει το ακίνητο σας, η βλάστηση και η φυτική καύσιμη ύλη καθώς και οι υποδομές και τα δίκτυα.
Οι οδηγίες για τους ιδιοκτήτες
Το τεχνικό επιτελείο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, σε αναλυτικό οδηγό που έχει αναρτήσει στην ιστοσελίδα της Ομοσπονδίας, απαντά σε 20 κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τον κανονισμό πυροπροστασίας δασικών ακινήτων:
1) Ποια ακίνητα αφορά ο κανονισμός πυροπροστασίας;
Αφορά τα δομημένα ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε δάση, δασικές εκτάσεις, περιαστικό πράσινο, κηρυγμένες δασωτέες, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και σε ακτίνα 300 από τα όρια των εκτάσεων αυτών. Αφορά επίσης κτίσματα εντός πάρκων και αλσών πόλεων και οικιστικών περιοχών.
Προσοχή: Ο καθαρισμός αστικών οικοπέδων που είναι πάγια ετήσια υποχρέωση των ιδιοκτητών τους, δεν εμπίπτει στις διατάξεις αυτές, αλλά στις διατάξεις του «Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών» που νομοθέτησε το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, με το αρ. 53Α του Ν. 5075/2023, το οποίο προβλέπει ηλεκτρονική βάση ετήσιας καταγραφής των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών οικοπέδων κατά την αντιπυρική περίοδο, η οποία τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία με την ονομασία «Ακαθάριστα Οικόπεδα».
2) Τι ισχύει στην περίπτωση των αλσών;
Στην περίπτωση των αλσών, ο κανονισμός εφαρμόζεται μόνο στα κτίρια που βρίσκονται εντός αυτών και όχι στα όμορα του άλσους ακίνητα, ούτε και σε αυτά που έχουν πρόσωπο στο άλσος.
3) Σε ποιες περιπτώσεις δεν ισχύει ο κανονισμός πυροπροστασίας;
Ο κανονισμός πυροπροστασίας δεν εφαρμόζεται σε καλλιεργούμενες εκτάσεις, ούτε στην περίπτωση που υπάρχει εντός αυτών κτίσμα βοηθητικής χρήσης για την αποθήκευση εξοπλισμού, εργαλείων και υλικών που απαιτούνται για την εξυπηρέτηση γεωργικής δραστηριότητας. Δεν διευκρινίζεται αν αυτό ισχύει και για ημιτελείς οικοδομές.
4) Ποια στάδια περιλαμβάνει η μελέτη;
Περιλαμβάνει τρία στάδια: την αξιολόγηση της επικινδυνότητας του ακινήτου, τη σύνταξη τεχνικής έκθεσης μέτρων και ενεργειών, καθώς και τη δήλωση εφαρμογής τους από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου.
5) Τι ισχύει για την αξιολόγηση;
Η αξιολόγηση γίνεται για την περιοχή επιρροής του ακινήτου και αποτυπώνεται στο Έντυπο Αξιολόγησης Επικινδυνότητας από το οποίο προκύπτει η κατάταξή του (χαμηλή, μέση, υψηλή και ιδιαίτερα υψηλή).
6) Τι προβλέπεται για το Έντυπο Αξιολόγησης;
Το έντυπο αξιολόγησης συντάσσεται άπαξ και επανασύνταξή του απαιτείται μόνο στην περίπτωση που τροποποιηθούν οι παράμετροι που λήφθηκαν υπόψη κατά την αξιολόγηση (όπως για παράδειγμα τυχόν αλλαγή στο πλάτος της οδού πρόσβασης στο ακίνητο, προσθήκη σημείου υδροληψίας πυροσβεστικού οχήματος, δόμηση νέων κτιρίων στα όμορα ακίνητα με επίπτωση στον δείκτη της πυκνότητας του δομημένου περιβάλλοντος) εφόσον επιφέρουν μεταβολή στην κατηγορία επικινδυνότητας του ακινήτου.
7) Από ποιους συντάσσεται το Έντυπο Αξιολόγησης;
Το Έντυπο Αξιολόγησης μπορεί να συνταχθεί από τις εξής κατηγορίες επαγγελματιών: Μηχανικούς (τοπογράφους, αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς, μηχανικούς περιβάλλοντος, κ.λ.π,) καθώς και δασολόγους, γεωπόνους ή γεωτεχνικούς επιστήμονες.
8) Τι περιλαμβάνει η Τεχνική Έκθεση;
Περιλαμβάνει: Α) την περιγραφή του ακινήτου, με ιδιαίτερη αναφορά στη θέση του ως προς τη δασική, αναδασωτέα, κ.λ.π έκταση και στα κρίσιμα σημεία του εντύπου αξιολόγησης που οδήγησαν στην κατάταξή του από πλευράς επικινδυνότητας. Β) Τον καθορισμό, μεταξύ άλλων, των απαιτούμενων προληπτικών μέτρων, μέτρων παθητικής πυροπροστασίας και μέσων ενεργητικής πυροπροστασίας, καθώς και τυχόν συστάσεις προς τους ιδιοκτήτες για το σχέδιο προετοιμασίας εκκένωσης.
9) Από ποιους και κάθε πότε συντάσσεται η Τεχνική Έκθεση;
Η Τεχνική Έκθεση μπορεί να συνταχθεί από τις εξής κατηγορίες επαγγελματιών: Μηχανικούς που έχουν δικαίωμα υπογραφής μελετών πυροπροστασίας σύμφωνα με το π.δ.99/2018 περί επαγγελματικών δικαιωμάτων (πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες μηχανικοί, μηχανολόγοι μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, αγρονόμοι τοπογράφοι μηχανικοί, χημικοί μηχανικοί, μηχανικοί μεταλλείων και μεταλλουργοί μηχανικοί, ναυπηγοί μηχανικοί, μηχανικοί παραγωγής και διοίκησης). Η τεχνική έκθεση συντάσσεται και αυτή μία φορά, επανυποβάλλεται όμως επικαιροποιημένη στην περίπτωση τροποποίησης, είτε του εντύπου αξιολόγησης επικινδυνότητας, είτε του περιεχομένου της και των στοιχείων που περιλαμβάνει (π.χ προσθήκη νέου κτίσματος στο ακίνητο ή επέκταση υφισταμένου).
10) Τι προβλέπεται για τη σύνταξη του Έντύπου Άξιολόγησης και της Τεχνικής Έκθεσης;
Το έντυπο αξιολόγησης και η τεχνική έκθεση δύναται να συνταχθούν από τον ίδιο τεχνικό επιστήμονα ή από διαφορετικούς. Σε κάθε όμως περίπτωση συνιστούν αλληλένδετα έγγραφα το περιεχόμενο των οποίων πρέπει να συγκλίνει.
11) Τι ισχύει στην περίπτωση οικισμών;
Στην περίπτωση οικισμών, οριοθετημένων ή μη και οικιστικών πυκνώσεων που περιβάλλονται στο σύνολό τους από δασικές, χορτολιβαδικές, αναδασωτέες και λοιπές εκτάσεις, η αξιολόγηση της επικινδυνότητας συντάσσεται για το σύνολο του οικισμού, σε ένα ενιαίο έντυπο, με μέριμνα του αρμόδιου ΟΤΑ.
12) Τι ισχύει για τους οικισμούς μετά τη γνωστοποίηση της κατάταξης επικινδυνότητας;
Στην περίπτωση των οικισμών ή οικιστικών πυκνώσεων που περιβάλλονται από δασική έκταση, μετά τη γνωστοποίηση από τον ΟΤΑ στους δημότες της κατάταξης επικινδυνότητας του εντύπου αξιολόγησης της επικινδυνότητας του οικισμού, το οποίο έχει διενεργηθεί με μέριμνά του, υποβάλλονται οι τεχνικές εκθέσεις των ιδιωτών για τα ακίνητά τους οι οποίες αφορούν στο σύνολο των προαναφερόμενων στοιχείων (περιγραφής και καθορισμού μέτρων) πλην εκείνων για τη δημιουργία των ζωνών προστασίας οι οποίες εφαρμόζονται πέριξ του οικισμού κατά τα αναφερόμενα στη συνέχεια. Ειδικά γύρω από τα όρια του οικισµού επιβάλλεται η δηµιουργία αντιπυρικής ζώνης πλάτους 10 μέτρων.
13) Για ποιες εργασίες εκδίδεται διοικητική πράξη;
Εκδίδεται μόνο για τις εργασίες εκείνες που είναι οικοδομικής φύσεως (κυρίως εργασίες που προβλέπονται στις απαιτήσεις παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας) εφόσον δεν εμπίπτουν στις εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια ούτε έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας.
14) Σε ποιες περιπτώσεις δεν απαιτείται καμία άδεια ή έγκριση;
Δεν απαιτείται στην εφαρμογή προληπτικών μέτρων όπως καθαρισμό παρεδαφιαίας βλάστησης, φυτών υπορόφου, κοπή κλαδών ισταμένων δέντρων κλπ.
15) Τι ισχύει για την κοπή δένδρων εντός ιδιωτικών ακινήτων;
Εφόσον πρόκειται για ακίνητα εντός σχεδίου περιοχών και, εντός οικισμού ή και εκτός σχεδίου περιοχών με κτίσματα ανεγερθέντα βάσει οικοδομικής άδειας, για την εφαρμογή των ζωνών προστασίας, αυτή διενεργείται με έκδοση έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας.
16) Τι ισχύει σχετικά με την ετήσια υποβολή της Υπεύθυνης Δήλωσης του ιδιοκτήτη;
Μετά τη σύνταξη του Εντύπου Αξιολόγησης επικινδυνότητας και της Τεχνικής Έκθεσης και την υποβολή τους στο ειδικό πληροφοριακό σύστημα και μεταβατικά στον οικείο δήμο, ο ιδιοκτήτης υποχρεούται για κάθε έτος πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου να υποβάλει στο πληροφοριακό σύστημα ή τον Δήμο, την Υπεύθυνη Δήλωση λήψης των μέτρων και συμμόρφωσης με την τεχνική έκθεση.
17) Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν κατά την φετινή αντιπυρική περίοδο;
Για τη φετινή αντιπυρική περίοδο, στα ακίνητα του πεδίου εφαρμογής με υφιστάμενα κτίρια εφαρμόζονται μόνο τα μέτρα προληπτικής πυροπροστασίας. Τα μέτρα αυτά είναι κυρίως η εξασφάλιση καθαρής από καύσιμες ύλες πρόσβασης στο ακίνητο. Επιπλέον, ο τακτικός καθαρισμός ο οποίος περιλαμβάνει κλάδεμα και καθαρισμό δένδρων και θάμνων, καθαρισμός εδάφους (πευκοβελόνες), κούρεμα χόρτων, τακτικός έλεγχος και συντήρηση του αρδευτικού συστήματος, καθαρισμός στεγών και υδρορροών από καύσιμες ύλες. Ακόμη μεταφορά υλικών που τυχόν αποθηκεύονται ελεύθερα στο ακίνητο, όπως απορρίμματα, καυσόξυλα, δοχεία με καύσιμα, χρώματα κ.λπ. σε κλειστό χώρο η πυράντοχο ερμάριο.
18) Που εφαρμόζεται ο σχεδιασμός περιμετρικών ζωνών προστασίας;
Ο σχεδιασμός των περιμετρικών ζωών προστασίας μπορεί να εφαρμοστεί είτε για κάθε μεμονωμένο κτίριο, είτε για συγκροτήματα κτιρίων της ιδίας η άλλης ιδιοκτησίας εφόσον απέχουν μεταξύ τους απόσταση μικρότερη των πέντε μέτρων, κατόπιν συνεννόησης των ιδιοκτήτων τους, με ενσωμάτωση του συνόλου αυτών στο «περίγραμμα» βάσει του οποίου θα προσδιοριστούν οι ζώνες προστασίας. Ομοίως, στο «περίγραμμα του κτιρίου» δύναται να περιληφθούν και κατασκευές του περιβάλλοντος χώρου, όπως πέργκολες, στέγαστρα, κ.ά..
19) Ποιες είναι οι νέες προθεσμίες συμμόρφωσης όλων;
Για τα υφιστάμενα κτήρια, το Έντυπο Αξιολόγησης της επικινδυνότητας και η Τεχνική ‘Έκθεση με τα συνοδευτικά τους στοιχεία, πρέπει να υποβληθούν από τον εξουσιοδοτημένο διαχειριστή (επαγγελματία) έως την 10η Μαΐου 2024. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου πρέπει να υποβάλλει τη δήλωση εφαρμογής των μέτρων πυρασφάλειας μέχρι την 10η Ιουνίου 2024. Για τους οικισμούς οι ΟΤΑ πρέπει να ολοκληρώσουν το έντυπο αξιολόγησης της επικινδυνότητας και την τεχνική έκθεση ως προς τη διαμόρφωση άκαυστης ζώνης και τυχόν διαβάθμιση αυτής περιμετρικά των ορίων του οικισμού έως την 26η Μαΐου 2024.
Με Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας δίνεται παράταση έως τις 30 Ιουνίου στους πολίτες, προκειμένου να δηλώσουν τον καθαρισμό των οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων ιδιοκτησίας τους, στην πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας, η οποία βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση akatharista.apps.gov.gr, καθώς και στον ιστότοπο του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας civilprotection.gov.gr.
20) Που υποβάλλονται τα έγγραφα αυτά;
Υποβάλλονται προσωρινά στον οικείο Δήμο, μέχρις ότου τεθεί σε λειτουργεία ειδική διαδικτυακή πλατφόρμα υποβολής που θα καλύπτει ολόκληρη την επικράτεια.